flugi

flugi

ZONDAG 23 JANUAI 2000 - CORUS CHESS TOURNAMENT

Raar opschrift. Aan die naam zal ik wel nooit wennen. Voor mij is het nog steeds het Hoogovenschaaktoernooi. Maar het blijft een groot spektakel daar in Beverwijk. Twintig DSG’ers in een grote touringcar. Voor iedereen een eigen tweezitsbank wat een luxe. Wie zal dat betalen?  Zeker niet te betalen van onze eigen bijdrage. Bovendien hadden Hanne en Toon als zorgzame vader en moeder van een groot gezin van alles bedacht om de twee uur durende reis te veraangenamen. Stripboeken, versnaperingen en voor iedereen een vriendelijk praatje. Schaakproblemen voor de liefhebbers worden uitgedeeld. Alleen de jeugd kan voor een prijs in aanmerking komen, zegt Toon om zijn pupillen te motiveren. Het boek ‘Het loopt ongenadiglijk mat’, de geschiedenis van de schaakverenigingen, van Scholten had hij aangeschaft en meegenomen. Een groot aantal bladzijden wordt door de promovendus besteed aan Het Doesborghsch Schaakgenootschap. Een erg leuk boek. Aan iedereen hadden ze gedacht, Toon en Hanne. Tja, DSG zonder  Toon en Hanne, het is ondenkbaar.

Het aantal deelnemers viel een beetje tegen. “Ben ik de enige vrouw?”, verzuchtte Hanne bij het instappen. Ja, schaken is nog steeds voornamelijk een mannenaangelegenheid, Judith Polgar en Anneke van Wijk ten spijt. “Ik vind het wel sneu voor je, maar ik ga niet met je winkelen.” Zo probeerde Fons haar nog wat op te beuren. Maar of het hielp…? 

De reis verliep voorspoedig. De chauffeur ging voor het eerst van zijn  leven met 80 km/uur door de Velzertunnel, geen file.
De entree van Wijk aan Zee is al jarenlang hetzelfde. Langs de enige weg naar het dorp zie je boven de blanke top der duinen de rook van de hoogovens. Even nu niet aan het milieu denken. Vlak voor het dorp rij je onder twee viaducten door. In het dorp stuit je vanzelf op Sporthal De Moriaan. De hal, de tent, de vlaggen. Is er in Wijk aan Zee nog meer dan die enorme sporthal De Moriaan? Ja, het barst er van de verhuurde tuinhuisjes. Ik denk dat daar de schakers slapen. Er zijn een paar restaurants, daar zullen ze wel eten. Maar dorps-bewoners die niet van schaken houden, kunnen het beste in de tweede helft van januari op vakantie gaan.

Er is wat veranderd. Hoogovens met een hoofdletter bestaat niet meer. Het bedrijf is gefuseerd met British Steel en heet nu Corus.
Het schaaktoernooi is behouden, godzijdank, het had zoveel erger kunnen zijn. Maar toch. Als ik het eerste viaduct zie, bijt ik op mijn lip en springen de tranen in mijn ogen. Corus Chess Tournament. We zullen eraan moeten wennen. Maar Corus mag ons niet kwalijk nemen dat dat even zal duren. Nostalgische sentimenten kunnen makkelijk opzij worden gezet met een blik op de deelnemerslijst van de hoofdgroep. Het eerste Corus Toernooi is sterker bezet dan het Hoogoventoernooi ooit is geweest. Van de eerste zeven schakers op de wereldranglijst zijn er zes aanwezig, alleen nummer vier (Sjirov) ontbreekt.

Grote attractie, net als vorig jaar, is Gari Kasparov. Op zijn persconferentie bij de opening zei De Grootmeester : "Ik heb ruim een half jaar niet geschaakt. Daarom ben ik blij dat ik eerst twee keer zwart heb geloot. Als ik begin met twee remises, hoef ik mij daar niet voor te schamen." Net als vorig jaar was hij die bescheidenheid na een dag alweer kwijt. Tegen Kortsjnoj was hij zelfs over zijn overwinning niet tevreden: hij had overtuigender willen winnen. Over zijn remise tegen Piket was hij helemaal niet te spreken en nadat hij in de derde ronde Van Wely verpletterde, verscheen hij in de perskamer om schaakles te geven. Formeel was het een analyse mét Van Wely, maar Van Wely kreeg niet echt de gelegenheid om iets te zeggen. "Je weet dat zoiets je tegen Kasparov kan overkomen", was achteraf zijn commentaar. Kasparov zal iets gedacht hebben in de trant van: "Het is moeilijk bescheiden te blijven, als je zo goed bent als ik."

Even na halftwee kwamen we in de immens grote tot toernooizaal  omgebouwde sporthal aan. De grootmeester waren net begonnen, de eerste zetten stonden op het bord. Alle schaakborden van de heren waren rechtstreeks met  computers verbonden die elke zet onmiddellijk op een grote  tv-schermen projecteerden. De enorme toernooizaal was stampvol. Holle vaten klinken ’t hardst, zegt een bekend spreekwoord, maar hier was het doodstil.
Om halfdrie zou de commentaarzaal opengaan. Het commentaar werd verzorgd door Cor van Wijgeerden, schaakdocent van de KNSB en de Duitse grootmeester Hort. Dus eerst maar even in de zaal gekeken. Veel van de grootmeesters lopen als ze niet aan zet zijn, als  leeuwen in de kooi heen en weer. Ze  lopen  elkaar voorbij zonder elkaar op te merken. Vooral Kasparov is een driftig baasje. Hij beent in hoog tempo heen en weer en maakt daarbij gebruik van de volledige breedte van de speelzaal; afwisselend in zichzelf mompelend, moeilijk kijkend, nerveus aan een sleutelhanger draaiend of hoofdschuddend. Het indrukken van de klok rukt hem uit zijn gepeins. Hij trekt zijn jas uit en gaat zitten. Wat me daarbij opvalt is dat hij in de lucht gaat zitten staren, i.pv. naar het bord te kijken.
Anand is zijn tegenstander. Hij staat rustig op en slentert weg. Hij maakt een hele andere indruk. De partij is belangrijk. Kasparov staat bovenaan met 4,5 uit 6.
Anand volgt hem met 4 uit 6.’t Is eigenlijk best wel amusant. Twee van die grote kerels zo geconcentreerd met zo’n houten bord met stukken bezig te zien. De spanning is voelbaar. Bijna halfdrie, vlug naar de commentaarzaal.

Tussen de toeschouwers doorkruipend, kom ik bij de commentaarzaal. Te laat . De zaal is afgeladen vol. Van Wijgeerden en Hort staan al klaar. Een beeldscherm houdt ze op de hoogte. Elke zet wordt onmiddellijk doorgegeven. Hier wordt op een ontspannen en vaak geestige en spitse manier commentaar geleverd. Veel toeschouwers durven daarbij hun ideeën naar voren te brengen, waar Hort en Van Wijgeerden gretig op ingaan. “Is f4 niet een betere zet voor zwart?” Waagt een van de toeschouwers in een overmoedige bui, “Ja”, antwoordt Hort in zijn typische Engels.” Hij probeert het Duits te vermijden. “Dit zou een geweldig goede zet zijn.” Hier pauzeert hij even. “Helaas, kent het schaakspel nog een regel: en passant-slaan en dan krijgt de partij een heel ander verloop.” Ja, je moet sterk in je schoenen staan als je hier ook commentaar wil geven. Veel schakers doen toch dapper mee.
Beide heren constateren op een gegeven moment dat de partijen Kasparov –Anand en  Wely- Short maar liefst 21 zetten gelijk opgaan. Alsof ze het bij elkaar afgekeken hebben. Maar niets is minder waar.
Stelling Kasparov-Anand èn van Wely-Short na 21. Dd6
Waar Anand een pion offerde om zich te bevrijden, koos Short ervoor om zich passief op te stellen. Die strategie bleek succesvol. Anand zag om …… jaloers hoe Short met een halfje naar de perskamer verdween. Zelf zou hij nog lang moeten zwoegen voordat ook hij tot puntendeling kwam in een toreneindspel.

Voor de liefhebbers of hij/zij die het gemist hebben: Wely – Short:
1. Pf3 e6 2. d4 c5 3. c4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 Lb4 6. g3 O-O 7. Lg2 d5 8. cxd5 Pxd5 9. Db3 Pc6 10. Pxc6 bxc6 11. O-O Da5 12. Ld2 Lxc3 13. bxc3 La6 14. Tfd1 Dc5 15. e4 Lc4 16. Da4 Pb6 17. Db4 Dh5 18. Le3 Le2 19. Td2 Tab8 20. Lxb6 axb6 21. Dd6 Tfc8 22. h3 Lf3 23. Tb1 Lxg2 24. Kxg2 Da5
1/2-1/2 (1:16/0:37)

Kasparov – Anand:
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. Pf3 c5 5. g3 cxd4 6. Pxd4 O-O 7. Lg2 d5 8. cxd5 Pxd5 9. Db3 Pc6 10. Pxc6 bxc6 11. O-O Da5 12. Ld2 Lxc3 13. bxc3 La6 14. Tfd1 Dc5 15. e4 Lc4 16. Da4 Pb6 17. Db4 Dh5 18. Le3 Le2 19. Td2 Tab8 20. Lxb6 axb6 21. Dd6 Lf3 22. Dxc6 Lxg2 23. Kxg2 De5 24. Dc4 Tfc8 25. Dd4 Da5 26. Tb1 h6 27. Tb4 Dc5 28. Td3 Dc7 29. a4 Td8 30. De3 Txd3 31. Dxd3 Tc8 32. Db1 Dxc3 33. Txb6 Tc4 34. Tb8 Kh7 35. Tb7 f6 36. Te7 Tb4 37. Da2 Dc4 38. Dxc4 Txc4 39. a5 Ta4 40. Txe6 Txa5 41. Td6 Ta4 42. Kf3 Ta3 43. Ke2 h5 44. Td3 Ta2 45. Ke3 Kg6 46. h3 Ta4 47. f4 Tb4 48. Ta3 Tc4 49. g4 hxg4 50. hxg4 Tb4 51. Ta6 Kf7 52. Ta7 Kg6 53. f5 Kh6 54. g5 fxg5 55. e5 g4 56. e6 Kg5
1/2-1/2 (0:47/0:53)

De belangrijkste partij wordt even gelaten voor wat hij is. “Welke partij zullen we nu gaan bekijken.” Er wordt wat geroepen in de zaal. Iemand roept: “Timman-Polgar. Dames gaan voor.” Waarop Van Wijgeerden repliceert: “Meneer is zeker van voor de oorlog. Deze regels tellen tegenwoordig niet meer.”  En hij kiest voor de partij. Adams-Morozewich. Deze partij zou aan het eind van de dag de publieksprijs krijgen.
Vlug terug naar de toernooizaal om het einde van de partij Kasparov-Anand mee te maken. Oh, ik was niet de enige met dat idee. Een tv-camera met geluidsman hadden zich vooraan van een goed plaatsje verzekerd. Waarom die geluidsman met die enorme microfoon daar stond is me niet duidelijk geworden. Er was niets te horen en er kon ook geen interview afgenomen worden. Na enige tijd voorzichtig schuifelend kon ik een aardig plaatsje bemachtigen. De spanning was te snijden. Met een pion voor zag Kasparov in al zijn grootheid geen kans de partij in winst om te zetten. Nou ja, Anand is ook niet de eerste de beste. Opeens was de spanning gebroken. Kasparov bood Anand remise aan. Tijdens de analyse direct na de partij voerde Kasparov natuurlijk weer het hoogste woord. Wat er gezegd werd kon ik niet horen, maar voor de wedstrijdleider was het te druk. Hij verzocht de heren het wat rustiger aan te doen, waarna Kasparov (uiteraard) beledigd en kwaad wegbeende met zijn bekende driftige passen.
Nog even snel terug naar de commentaarzaal om af te kicken. Het was ondertussen half zeven geworden en de bus zou om zeven uur vertrekken. Hort en Van Wijgeerden waren ook aan het eind van hun Latijn. Dan maar naar de bus, vond iedereen. Het was mooi geweest. Weer een onvergetelijk dagje “HOOGOVENS”.
Joop